دانشگاه سوره

دانشکده فرهنگ و ارتباطات

پایان نامه تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد تبلیغ و ارتباطات فرهنگی

تحلیل یک آیین ارتباطی : بررسی معنا شناسی  پوشش زنان در جامعه امروز ایران

استاد راهنما:

دکتر عبدالله گیویان

استاد مشاور:

حجت الاسلام علی جعفری

بهمن- 1390

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

تحقیق پیش رو به آن دلیل نگاشته شده است که خواننده بتواند پس از مطالعه کامل آن آگاهی نسبتاً جامع و کاملی از عوامل موثر بر مسئله پوشش زنان در جامعه امروز ایران بدست آورد. این تحقیق با این پیش فرض انجام شده است که پوشش زنان ایرانی تا حد زیادی از آیین‌های ارتباطی که زنان را احاطه کرده‌اند تأثیر می‌پذیرد.

منظور از آیین در این پژوهش، آیین در مقام چگونگی و توصیف است، بنابراین تلاش شده است رفتار زنان در موضوع پوششی که برای خود انتخاب می‌کنند از یک نگاه توصیفی بررسی شود.

در این پژوهش تلاش شده است برای تحلیل پوشش زنان از تحلیل‌های فیزیولوژیک و روان شناختی جدا شده و پوشش آن‌ها را به عنوان یک پدیده ارتباطی تحلیل کنیم.

به زبان ساده تر این پژوهش در نظر دارد رفتار زنان در این موضوع را از این منظر بررسی کند که زنان به واسطه خصوصیات کلی و خاصی که دارند در چه فرآیند های ارتباطی قرار گرفته و چگونه متناسب با این فرآیندها تصمیم گیری و رفتار می‌کنند.

محقق در این پژوهش تلاش کرده است با بهره گیری از روش مردم نگاری، با مخاطب ارتباطی صمیمی و نزدیک بر قرار کرده و بتواند عوامل واقعی که رفتار او را در زمینه پوشش سامان می‌دهد شناسایی کند. آنچه در این موضوع بیشترین اهمیت را دارد درک چگونگی تفهم پدیده‌ها توسط مخاطب است.

محقق در این راه از روش‌های مشاهده مشارکتی، مصاحبه های عمقی و استفاده از اطلاع رسان بهره برده‌ و در قالب توصیف و تحلیل رفتار زنان در مسئله پوشش به سؤالات تحقیق پاسخ داده است.

آنچه در نتیجه این پژوهش به دست آمده است تبیین و تحلیل عوامل سیاسی، اجتماعی، فردی و دیگر عوامل تأثیر گذار بر رفتار زنان در مسئله پوشش است.

در این تحقیق دیدگاه زنان در مورد مسائل و مواردی که بر پوشش آن‌ها اثر می‌گذارد ذکر شده و چگونگی اثر گذاری این عوامل در گروه های مختلف زنان بررسی شده است.

فهرست

کلید واژه‌ها 18

مقدمه.. 19

فصل اول؛ کلیات تحقیق…. 20

1-1-طرح مسئله.. 21

1-2-اهمیت و ضرورت تحقیق…. 24

1-3-اهداف اصلی تحقیق…. 27

1-4-پرسش‌های تحقیق…. 28

فصل دوم؛ مبانی نظری تحقیق…. 29

2-1-پیشینه تحقیق…. 30

2-2-آیین چیست؟.. 34

2-3-مؤلفه های عمومی در تعریف آیین…. 38

2-4-تفسیر های غلط از آیین…. 50

2-5-آیین و تغییر اجتماعی…. 53

2-6-چهار مدل از تغییر آیینی…. 56

2-7-اجبار آیینی…. 57

2-8-پوشش……. 58

2-9-حجاب اسلامی زن… 60

2-10-پوشش زنان به مثابه آیین، در گستره تاریخ ایران… 62

2-11-ادبیات تحقیق…. 65

2-11-1- سبک زندگی…. 66

2-11-2- آرایش……. 70

2-11-3- حجاب، بد حجاب، بی حجاب….. 71

2-11-4-تعمیم… 72

فصل سوم؛ روش تحقیق…. 73

3-1-درباره روش تحقیق…. 74

3-2-روش تحقیق کیفی…. 75

3-3-روش تحقیق کیفی در ارتباطات….. 79

3-4-نمونه در تحقیق کیفی…. 80

3-5-نمونه گیری نظری…. 81

3-6-مردم نگاری…. 83

3-7-ابزار های گردآوری داده‌ها 85

3-8-مستند سازی داده‌ها 92

3-9-تحلیل داده‌ها 93

فصل چهارم؛ یافته های تحقیق…. 96

4-1- مؤلفه های سیاسی موثر بر پوشش زنان… 100

4-1-1- اجبار قانونی در پوشش……. 101

4-2-مؤلفه های اجتماعی موثر بر پوشش……. 106

4-2-1-محیط‌های موقتی و تأثیر آن بر پوشش……. 108

4-2-2- محیط‌های تأثیر گذار بر پوشش……. 111

4-2-3- محیط شهری و پوشش……. 115

4-2-4- روابط دوستانه و پوشش……. 117

4-2-5- تأثیر در اقلیت یا اکثریت بودن بر پوشش……. 123

4-2-6- برخوردهایی برای اصلاح حجاب….. 125

4-2-7- پوشش و تأثیر متقابل آن بر تعاملات روزمره. 134

4-2-8- سختی‌های رفتاری پوشش……. 141

4-2-9-ازدواج و پوشش (قبل ازدواج). 143

4-2-10- ازدواج و پوشش (پس از ازدواج). 150

4-2-11- نقش شوهرها در پوشش زنان… 151

4-2-12- غیرت مردانه و تأثیر آن‌ بر پوشش زنان… 153

4-2-13- رقابت‌های زنانه و تأثیر آن بر پوشش……. 158

4-2-14- رابطه با جنس مخالف و تاثیرآن  بر پوشش……. 163

4-2-15- تأثیر متقابل امنیت و پوشش……. 165

4-2-16- وسایل ارتباط جمعی و الگو دهی برای پوشش……. 170

4-3- مؤلفه های فردی موثر بر پوشش زنان… 172

4-3-1- عنصر دین و پوشش……. 173

4-3-2-زیبایی و پوشش……. 180

4-3-3- شخصیت بالینی و تأثیرش بر پوشش……. 185

4-3-4- دغدغه های ذهنی و تأثیر آن بر پوشش……. 187

4-3-5-تأثیر متقابل اعتمادبه‌نفس و پوشش……. 189

4-3-6- تأثیر حیا بر پوشش……. 190

4-4- آیین‌های موثر بر پوشش زنان… 191

4-4-1- موقعیت‌های شغلی و پوشش……. 192

4-4-2- پوشش و آیین‌های خانوادگی…. 200

4-5- معانی که از پوشش زنان برداشت می شود.. 211

4-5-1- فرا قشری شدن بد حجابی…. 212

4-5-2- وضعیت مالی و پوشش……. 215

4-5-3- اقوام و پوشش……. 217

4-5-4- آب و هوا و پوشش……. 218

4-6-برداشت‌های فردی از حجاب….. 219

4-6-1- بد حجاب‌های معتقد… 220

4-6-2-چادری‌های بی حجاب….. 222

فصل پنجم؛ جمع بندی و تفسیر یافته ها 225

5-1- جمع بندی و نتیجه گیری…. 226

5-2- تفسیر یافته ها 238

5-2-1-مد گرایی و پوشش……. 239

5-2-2- تولید و پوشش……. 244

5-2-3- تاثیر فرهنگی اجباری شدن حجاب….. 246

5-2-4-تأثیر فرهنگی انقلاب اسلامی بر پوشش……. 250

5-2-5-ریشه های تاریخی برای بی حجابی…. 254

5-2-6- نماد های متراکم… 257

5-2-7-  تقدم و تاخر اندشه در پوشش……. 258

5-2-8- مهندسی رفتار. 263

5-2-9- بی‌برنامگی در عرصه فرهنگ پوشش……. 264

5-2-10- تنبلی فرهنگی…. 265

5-2-11-آمادگی روحی زنان بد حجاب برای گرایش به حجاب….. 268

5-3- محدودیت‌های تحقیق…. 269

5-4- پیشنهاد های تحقیق…. 270

منابع و مأخذ: 271

پیوست‌ها 274

مصاحبه با زهرا 25 ساله.. 275

مصاحبه با زهرا 24 ساله.. 285

مصاحبه با زهرا 30 ساله.. 302

نکته برداری از مصاحبه با سارا 313

مصاحبه با فاطمه 36 ساله.. 316

نکته برداری از مصاحبه با فاطمه.. 326

مصاحبه با فائزه 26 ساله.. 328

نکته برداری از مصاحبه با مریم… 338

مصاحبه با آزاده و ندا 340

مصاحبه با مینو.. 352

پیشگفتار

تغییرات پر شتاب پوشش زنان در جامعه امروز ایران، موضوعی است که به ندرت می‌توان کسی را یافت که به آن فکر نکرده و یا در مورد آن اظهار نکرده باشد و از دیگر سو موضوع پوشش زنان موضوعی است که در جامعه محل بسیاری از بحث‌ها و اختلاف نظرهاست تا جایی که گاهی محلی برای گرم شدن تنور اختلاف سیاسیون و طرفداران آن‌ها می‌شود.

از سوی دیگر پوشش به عنوان نمادی متأثر از فرهنگ جامعه ایرانی در پس خود معانی بسیاری از تغییرات سریع فرهنگ ایرانی دارد و در صورت بررسی و تحلیل آن می‌توان از تأثیر گذاری مؤلفه های دیگر فرهنگی آگاه شد. اما عامل مهم‌تری که محقق را به نگارش این تحقیق راغب کرد این موضوع بود که پوشش زنان ایرانی به عنوان یک رفتار دینی و مورد تاکید دین دچار تغییرات سریع و شتابان به سوی برهنگی نسبی شده و به نظر می‌رسد برای کنترل و بهبود وضعیت آن باید فکری اندیشید.

برای رسیدن به فرآیندی که بتوان بر پوشش زنان ایرانی تأثیر گذاشت، اولین گام در نظر گرفتن مجموعه عوامل تأثیر گذار بر پوشش زنان است. در واقع برای تأثیر گذاری مفید و صرف هزینه و تلاش معقول باید به نگاهی مهندسی وار در مسئله پوشش دست یافت.

در واقع نگارنده تأکیدات مقام معظم رهبری در لزوم مهندسی فرهنگی را الگوی خود قرار داده و تلاش کرده است با احصا مجموعه عوامل تأثیر گذار بر پوشش زنان، مقدمه ای برای مهندسی فرهنگی حجاب نگاشته باشد.

البته این ادعا که محقق تمام مجموعه عوامل تأثیر گذار بر پوشش را احصا کرده‌ام ادعای بزرگ و نا معقول به نظر می‌رسد اما می‌توان ادعا کرد که در این پژوهش سعی شده است آنچه در موضوع پوشش زنان به نظر می‌آمده است گردآوری شود

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید

لینک بالا اشتباه است

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

       

:: بازدید از این مطلب : 810